محمدحسن بن محمدعلی هزارجریبی مازندرانی نجفی اصفهانیمحمدحسن بن محمدعلی هزارجریبی مازندرانی نجفی اصفهانی، از علمای بزرگ اصفهان در عصر قاجاریّه، عالم فاضل متقّی و مجتهد محقّق مدقّق می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیآقامیرزا محمّدحسن نجفی بن میرزا محمّدعلی بن میرزا محمّدباقر هزارجریبی مازندرانی نجفی، از علمای بزرگ اصفهان در عصر قاجاریّه، عالم فاضل متقّی و مجتهد محقّق مدقّق. در حدود سال ۱۲۳۷ق متولّد شده و پدرش از فحول علمای عصر و مادرش دختر مفسّر عالی‌قدر میرزا محمّدباقر نواب لاهیجی است. در اصفهان نزد میرسیّدحسن مدرس و در عتبات عالیات نزد آقاسیّدابراهیم قزوینی (صاحب ضوابط)، شیخ مرتضی انصاری، میرزا حسن شیرازی [و صاحب جواهر کسب فیض نموده و به اجتهاد نائل آمده و از اساتید خود به خصوص صاحب جواهر اجازه دریافت نموده] و به اصفهان آمد و به تدریس و رفع مرافعات و خصومات و تحقیق و تالیف مشغول شد. مرحوم میرزای شیرازی اعتماد تامّی به او داشته و اهل اصفهان هر وقت از ایشان سؤال می‌کردند که به چه کسی رجوع کنند؟ می‌فرمودند به میرزا محمّدحسن نجفی و جمعی از خواص از ایشان تقلید می‌کردند. و ایشان امام جماعت مسجد ذوالفقار بودند و عمر گرامی را صرف تحصیل و تدریس و تالیف و تصنیف و جواب استفتائات می‌فرمودند. ۲ - شاگردان[اگرچه تعداد شاگردان او زیاد نیست اما اغلب آنان مجتهد و صاحب فتوا شدند. از جمله شاگردان او آخوند ملّاعبدالکریم گزی، جهانگیرخان قشقائی، میرزا حسن‌خان جابری انصاری، سیّدمحمّدباقر درچه‌ای و سیّدابوالقاسم دهکردی قابل ذکر می‌باشند.۳ - شخصیت فردیدر قضاوت اهل مداهنه نبود و بر حق استوار بود. ظلّ السّلطان حاکم اصفهان ۳۰ سال خواست او را رام نماید و نتوانست. در زهد و عبادت و قناعت حاجی کلباسی و در فطانت و هوش حاجی آباده‌ای عصر خویش بود. ]۴ - وفاتبالاخره در پنج شنبه ۱۱ ربیع الاوّل سال ۱۳۱۷ق بر اثر سکته در اصفهان وفات یافته و در تکیه لسان الارض در تخت فولاد مدفون گردیده [و پس از ۲۷سال در حضور آخوند گزی وقتی قبرش را شکافتند تا جسدش را به عتبات عالیات نقل نمایند، دیدند از بدن شریف او ذرّه‌ای از بین نرفته و حتی محاسن او سالم و تازه بود] و آن پیکر مطهر را به نجف اشرف حمل نموده و در آن ارض اقدس مدفون ساختند. ۵ - تألیفاتکتب زیر از ایشان است: ۱. «اجزائی در اصول» ۲. «اجزائی در فقه» ۳. «حاشیه بر فصول» ۴. «حاشیه بر قوانین» ۵. «رساله در زیارت عاشورا» ۶. «کتابی در طهارت» ۷. «کتابی در تقوا» ناتمام و غیره. [۱]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکرة القبور، ص۴۶-۴۴.
[۲]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان وبزرگان اصفهان، ج۱، ص۵۰۴-۵۰۵.
[۳]
جابری انصاری، حاج میرزا حسن خان، تاریخ اصفهان، ص۳۲۹.
[۴]
جناب، میرسیدعلی، الاصفهان: رجال و مشاهیر، ص۵۷۲-۵۷۳.
[۵]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، نقباء البشر، ج۱، ص۴۲۰-۴۲۱.
[۶]
تاریخ نصف جهان، ص۱۰۵-۱۰۶.
[۷]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص۱۸۶.
[۸]
کتابی، سیدمحمدباقر، رجال اصفهان، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶.
[۹]
معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار، ج۳، ص۱۰۱۱.
۶ - پانویس
۷ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۵۱۹-۵۲۰. |